مقالات

مقایسه آنالیز به روش HPLC با اسپکتروفتومتری

تاریخ : 12 آذر 1402

نویسنده : کورش کرباسیان

کدام گزینه بهتری است ، HPLC یا اسپکتروفتومتر UV/VIS ؟

شاید پاسخ این سوال برای افراد با تجربه بسیار روشن و بدیهی باشد اما در موارد زیاد، این پرسش کمابیش مشترک بسیاری از کارشناسان جوان یا دانشجویانی است که در حال کار بر روی یک پروژه دانشگاهی یا تحقیقاتی هستند و قصد دارند در مسیر آزمایشات خود تعیین مقدار یک آنالیت یا تعیین هویت یک ترکیب را با دقت انجام بدهند. پاسخ به این سوال را می توان در 6 بند به شرح زیر خلاصه کرد :

1- از HPLC می توان برای تعیین هویت ( identification )، تعیین مقدار ( determination ) و جداسازی ( separation ) استفاده کرد ولی اسپکتروفتومتر قادر به جداسازی اجزا تشکیل دهنده یک ترکیب نیست. بنابراین اگر جداسازی اجزا یک ترکیب مورد نظر باشد، استفاده از HPLC ضروری خواهد بود و اگر جداسازی مد نطر نباشد، معمولا اسپکتروفتومتر گزینه بهتری خواهد بود. به عبارت دیگر، در صورتی که می خواهیم یک ترکیب غیر مشخص را آنالیز کنیم باید از HPLC استفاده کنیم چون نمی دانیم آیا ماده مجهول ما ترکیبی از مواد مختلف است و یا خیر.

2- حساسیت در روش HPLC بسیار بیشتر از روش های مبتنی بر فتومتری است. بخشی از این حساسیت بالا ناشی از ابعاد بسیار کوچک flow cell در HPLC نسبت به ابعاد سل هایی است که در اسپکتروفتومتر استفاده می شود. بنابراین هنگامی که ردیابی و تعیین مقادیر بسیار کوچکی از مواد مورد نظر است ، روش HPLC نسبت به اسپکتروفتومتری دارای ارجحیت خواهد بود ، حتی اگر جداسازی مد نظر نباشد.

3- هنگام تعیین مقدار در روش اسپکتروسکوپی در صورتی که نمونه با مواد شیمیایی دیگری آلوده شده باشد که با آنالیت در طول موج یکسانی جذب داشته باشند، غلظت آنالیت به شکلی کاذب زیاد تر از حد واقعی اندازه گیری خواهد شد اما در روش HPLC به دلیل جداسازی ترکیبات مزاحم و مداخله کننده امکان تعیین مقدار یک آنالیت حتی در کنار یک گروه از ترکیبات با خاصیت جذب در طول موج یکسان وجود دارد.

4- روش HPLC نسبت به اسپکتروفتومتری گران ترو اغلب پر هزینه تراست. علاوه بر آن، روش HPLC معمولا به کاربران با تجربه تری نیاز دارد که قادر به انتخاب صحیح فاز متحرک و ستون مناسب جداسازی باشند.

5- در صورت نیاز به کار میدانی و انجام آنالیز در فضای بیرون از آزمایشگاه، معمولا اسپکتروفتومتر گزینه بهتری نسبت به HPLC خواهد بود چون نمونه های قابل حمل آن در دسترس می باشند.

6- معمولا روش آنالیز به کمک اسپکتروفتومتر به دلیل شکل و ماهیت آن و عدم نیاز به طی شدن فرآیند جداسازی، سریع تر از روش HPLC است.